Sprawy spadkoweIle trwa sprawa spadkowa w sądzie? Sprawdź, jak uniknąć błędów wydłużających postępowanie    

Myślisz, że sprawa spadkowa to tylko formalność załatwiona w kilka tygodni? Niestety, rzeczywistość często bywa inna. Postępowanie spadkowe może trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat, w zależności od okoliczności konkretnej sprawy. Z tego artykułu dowiesz się, jakich błędów unikać, by jak najszybciej uporządkować sprawy związane ze spadkiem.

Na czym polega sprawa spadkowa w sądzie?

Pod pojęciem „sprawa spadkowa” tak naprawdę mogą kryć się aż dwa etapy postępowania.

Pierwszym jest procedura prawna mająca na celu stwierdzenie nabycia spadku. Oznacza oficjalne ustalenie, kto dziedziczy majątek po zmarłej osobie i w jakiej części. Takie postępowanie możesz przeprowadzić nie tylko w sądzie. Alternatywą będzie wizyta u notariusza (wtedy wydaje on akt poświadczenia dziedziczenia). Jeśli jednak między spadkobiercami pojawiają się konflikty lub niezgodność co do tego, kto dziedziczy i w jakiej części, nie masz wyboru – pozostaje Ci tylko droga sądowa.

Pamiętaj też, że prawo do spadku nabywasz automatycznie z chwilą śmierci spadkodawcy zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego. Jednak aby móc formalnie dysponować odziedziczonym majątkiem – sprzedać mieszkanie, wypłacić środki z banku czy np. wpisać się w księdze wieczystej jako nowy właściciel odziedziczonej nieruchomości, potrzebujesz potwierdzenia swoich praw.

Jest też drugi etap mieszczący się w potocznym pojęciu „sprawy spadkowej” – dział spadku. Ten proces polega na ustaleniu, jakie konkretnie składniki majątku będą należeć do konkretnego spadkobiercy. Przed przeprowadzeniem działu spadku spadkobiercy muszą bowiem zarządzać spadkiem wspólnie i żadna część takiego spadku nie jest niczyją wyłączną własnością.

Kiedy sprawa spadkowa trwa najkrócej?

Najszybciej uregulujesz sprawy spadkowe, gdy wszyscy spadkobiercy są zgodni co do zasad dziedziczenia i podziału majątku, istnieje ważny testament, którego nikt nie kwestionuje, masz komplet wymaganych dokumentów już na początku postępowania, a sprawa nie wymaga powołania biegłych sądowych.

W takich przypadkach możesz liczyć na 3 do 6 miesięcy od złożenia wniosku do wydania postanowienia. Istnieje też możliwość połączenia dwóch wcześniej opisanych etapów w jednym postępowaniu, czyli zarówno stwierdzenia nabycia spadku, jak i działu spadku.

Warto dodać, że na to, ile trwa sprawa spadkowa w sądzie, wpływa także obłożenie sądu. Od niego będzie zależeć, jaki jest najbliższy możliwy termin przeprowadzenia sprawy spadkowej.

Co wydłuża postępowanie spadkowe?

Brak zgodności spadkobierców

Najważniejszym czynnikiem w kontekście czasu trwania postępowania spadkowego jest zgodność między spadkobiercami. Jeśli zgadzają się co do kręgu spadkobierców i przypadających im udziałów, postępowanie przebiega sprawnie. Natomiast wszelkie wątpliwości znacząco wpływają na wydłużenie się sprawy.

Rozbudowany krąg spadkobierców

Ustalenie wszystkich uprawnionych spadkobierców często wymaga czasu, szczególnie gdy rodzina jest rozbudowana lub niektórzy krewni mieszkają za granicą lub zaginęli. To kolejny czynnik mający duży wpływ na czas trwania postępowania spadkowego.

Konieczność powołania biegłych

Sąd może zarządzić ekspertyzę, gdy pojawią się wątpliwości co do autentyczności testamentu, trzeba sprawdzić stan psychiczny spadkodawcy w momencie sporządzania testamentu lub wymagana jest wycena majątku spadkowego.

Opinie biegłych wydłużają postępowanie o 3 do 8 miesięcy i generują dodatkowe koszty od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

Jak napisać wniosek i jakie dokumenty przygotować, żeby przyspieszyć sprawę spadkową?

Poprawnie sporządź wniosek o stwierdzenie nabycia spadku

Wniosek składasz w sądzie rejonowym właściwym dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Jeśli natomiast takiego miejsca nie da się ustalić, należy wnieść go do sądu właściwego dla majątku spadkowego.

Wniosek musi zawierać dane sądu i datę sporządzenia, Twoje dane osobowe (imię, nazwisko, PESEL), dane innych spadkobierców, informacje o zmarłym oraz konkretne żądanie i jego uzasadnienie.

Błędy formalne mogą spowodować zwrot wniosku i konieczność ponownego składania, co opóźni sprawę o kolejne tygodnie.

Przygotuj komplet dokumentów od razu

Do wniosku musisz dołączyć niezbędne dokumenty:

• Akt zgonu zmarłego
• Dokumenty potwierdzające pokrewieństwo (akty urodzenia, małżeństwa)
• Oryginał testamentu (jeśli istnieje)
• Dowód złożenia opłat sądowych: 100 zł za wniosek oraz 5 zł za wpis do Rejestru Spadkowego

Ważne! Każde wezwanie sądu do uzupełnienia dokumentów oznacza opóźnienie o kilka tygodni. Dlatego lepiej przygotować wszystko już na samym początku.

Ile trwa sprawa spadkowa bez testamentu?

Brak testamentu oznacza dziedziczenie ustawowe, które wymaga ustalenia wszystkich spadkobierców według przepisów Kodeksu cywilnego, sprawdzenia stopnia pokrewieństwa każdej osoby oraz przeprowadzenia dowodów potwierdzających prawo do dziedziczenia. Należy jednak pamiętać, że sąd zawsze bada krąg spadkobierców ustawowych – także w przypadku istnienia testamentu. Wszyscy spadkobiercy ustawowi mają bowiem prawo uczestniczyć w postępowaniu, nawet jeżeli nie dziedziczą zgodnie z testamentem.

Duże znaczenie będzie mieć wspomniana już wcześniej zgodność spadkobierców. Sprawy bezsporne – niezależnie od tego, czy istnieje testament, czy dziedziczenie odbywa się z mocy ustawy – trwają od 3 do 6 miesięcy.

Sprawy sporne mogą natomiast ciągnąć się od roku do kilku lat, a sprawy wymagające ekspertyz wydłużają się o dodatkowe 3 do 8 miesięcy.

Co więcej, gdy spadkobiercy nie mogą się porozumieć co do podziału majątku, może być konieczne osobne postępowanie o dział spadku, które potrafi trwać nawet kilka lat.

Pamiętaj, że obciążenie sądu również wpływa na tempo rozpatrywania sprawy. Im więcej spraw w danym sądzie, tym dłużej musisz czekać na terminy rozpraw.

Kiedy warto skorzystać ze wsparcia adwokata w sprawie spadkowej?

Wiele osób decyduje się na pomoc prawnika dopiero wtedy, gdy sprawa się komplikuje. Tymczasem włączenie adwokata od spraw spadkowych już na początku postępowania jest najlepszym sposobem na uniknięcie błędów, które mogą wydłużyć sprawę o miesiące, a nawet lata.

Przede wszystkim adwokat od razu przygotuje kompletny zestaw dokumentów i sprawdzi ich poprawność. Dzięki temu unikniesz wielokrotnych wezwań sądu do uzupełnień, które opóźniają sprawę o kolejne tygodnie. Kancelaria ustali także właściwość sądu (a w tym zakresie wiele osób działających na własną rękę popełnia błędy i tym samym postępowanie się wydłuża).

Co równie ważne – opóźnienia w sprawach spadkowych często wynikają z błędów formalnych we wniosku. Adwokat zadba, by w takim piśmie znalazły się wszystkie wymagane elementy, a tym samym pomoże Ci uniknąć takiego scenariusza.

Profesjonalna pomoc prawna już na starcie postępowania to gwarancja, że Twoja sprawa spadkowa przebiegnie sprawnie i bez niepotrzebnych opóźnień, a Ty szybciej uporządkujesz sprawy związane z dziedziczeniem.