Sprawy karneJak wygląda przesłuchanie podejrzanego? Jak możesz się do niego przygotować i o czym warto pamiętać?

Być może myśląc o przesłuchaniu w charakterze podejrzanego, przed oczami masz widok pustej sali z lustrem weneckim i policjanta, który dzięki zastosowaniu odpowiednich technik próbuje wydobyć z Ciebie potrzebne informacje. W praktyce przesłuchanie w charakterze podejrzanego wygląda jednak zupełnie inaczej. Nie zmienia to jednak faktu, że jest stresującym przeżyciem, a jednocześnie odgrywa kluczową rolę dla dalszego przebiegu postępowania. Właśnie dlatego tak ważne jest, by odpowiednio się do niego przygotować. W takim razie jak wygląda takie przesłuchanie i o czym warto pamiętać?

Podejrzany a oskarżony – jaka jest różnica?

Zanim przejdziemy do omówienia przebiegu całego przesłuchania w charakterze podejrzanego i praw, które Ci wtedy przysługują, warto wyjaśnić jeszcze jedną ważną kwestię. Na etapie składania wyjaśnień przed policją lub prokuratorem nie jesteś oskarżonym, a podejrzanym.

Oznacza to, że wprawdzie sformułowano konkretne zarzuty popełnienia przestępstwa. Wyjaśnienia mają jednak pomóc w ustaleniu, jakie były okoliczności całej sprawy, a przede wszystkim – czy te zarzuty są słuszne. Dopiero na dalszym etapie, jeśli prokurator wniesie akt oskarżenia, staniesz się oskarżonym.

Masz stawić się na przesłuchanie w charakterze podejrzanego? Od razu skontaktuj się z kancelarią adwokacką!

Wiele osób po profesjonalną pomoc sięga po zakończeniu przesłuchania, często dopiero na etapie sądowym. Musisz mieć jednak świadomość, że spójną strategię procesową trzeba zacząć realizować znacznie wcześniej. Właśnie dlatego pierwszym krokiem przed przesłuchaniem powinien być kontakt z adwokatem specjalizującym się w sprawach karnych

Jeśli jakieś szczegóły trafią do protokołu sporządzonego w czasie przesłuchania, to już tam zostaną. Nawet jeśli potem zmienisz zeznania, może to nie przynieść zamierzonego rezultatu. Rola adwokata w sprawie karnej rozpoczyna się więc nie na sali sądowej, ale jeszcze przed pierwszą wizytą na komisariacie policji w celu złożenia zeznań.

Dlaczego to tak ważne?

• Adwokat przed przesłuchaniem podejrzanego przedstawi Ci Twoje prawa. Przypomni, że to organy ścigania muszą udowodnić winę. Podejrzany nie ma natomiast obowiązku obciążać samego siebie. Ma prawo odmówić składania zeznań, inaczej niż jest to w przypadku świadków. Ta świadomość będzie mieć ogromny wpływ na przebieg całego przesłuchania;
• Adwokat pomaga też przygotować się do składania wyjaśnień. Dla większości osób jest to bardzo stresujące doświadczenie. I to obojętnie, czy rzeczywiście ponoszą winę za popełnienie przestępstwa, czy też zarzuty są niesłuszne. Właśnie dlatego tak ważne jest, by wiedzieć, czego potencjalnie można się spodziewać, jakie pytania mogą paść i jak na nie odpowiadać.
• Podczas przesłuchania prokurator lub policja nie może przekraczać pewnych granic. Rolą adwokata jest więc także przestrzeżenie Cię przed praktykami, które nie powinny mieć miejsca. Najlepiej zresztą, by towarzyszył Ci podczas składania wyjaśnień. W ten sposób upewni się, że nie stosowano wobec Ciebie metod przesłuchania niezgodnych z prawem.

Przygotowanie do przesłuchania w charakterze podejrzanego

A skoro już mowa o przygotowaniu do przesłuchania, skupmy się na dalszych możliwościach.

Jeszcze przed spotkaniem z policją lub prokuratorem masz czas, by przypomnieć sobie wszystkie okoliczności sprawy, które mogą mieć znaczenie i ustalić chronologię wydarzeń. To bardzo ważne, bo podczas samego przesłuchania nie wolno Ci korzystać np. z notatek. Jednocześnie to właśnie przesłuchanie podejrzanego jest jedną z najważniejszych czynności przy ustalaniu faktów i podjęciu ewentualnej decyzji o przygotowaniu aktu oskarżenia.

Oczywiście najlepiej skonsultować się w tej sprawie z adwokatem, który pomoże m.in. obrać odpowiednią strategię obrony. A ta może przybierać różną formę w zależności od okoliczności sprawy. Czasami będzie polegać na przyznaniu się do winy w trakcie składania wyjaśnień, innym razem na całkowitej odmowie składania zeznań.

Pierwszy etap przesłuchania podejrzanego – postanowienie o przedstawieniu zarzutów i podstawowe dane

Pokój z lustrem weneckim ma niewiele wspólnego z realiami przesłuchań. Zwykle podejrzany udziela wyjaśnień w pokoju policjantów, w którym ci na co dzień pracują.

Na początek organy ścigania poinformują Cię o treści zarzutów. To właśnie od tej chwili stajesz się podejrzanym i przysługują Ci konkretne prawa – w tym przede wszystkim wspomniane już prawo do obrony. W ramach tego prawa możesz składać wyjaśnienia w obecności adwokata, odmówić odpowiedzi na konkretne pytania albo w ogóle odmówić składania zeznań, czemu szczegółowo przyjrzymy się w dalszej części artykułu.

Po przedstawieniu zarzutów policjant będzie chciał uzyskać od Ciebie podstawowe dane – m.in. dane osobowe, adres, wykształcenie, stan cywilny, stan zdrowia, stan majątkowy i informacje o karalności.

Krok 2: 3 kluczowe pytania

W dalszej kolejności padną 3 pytania:

1. Czy rozumiesz treść zarzutu?
2. Czy przyznajesz się do zarzuconego czynu?
3. Czy będziesz składać wyjaśnienia?

Od udzielonych przez Ciebie odpowiedzi zależy dalszy przebieg przesłuchania.

Czy warto przyznać się do winy podczas przesłuchania?

Czasami najlepszą taktyką może być przyznanie się do winy już na etapie składania wyjaśnień przed prokuraturą lub policją. Pamiętaj jednak, by nigdy nie podejmować tej decyzji pochopnie i wcześniej skonsultować ją z adwokatem.

Rzeczywiście, w pewnych sytuacjach na przyznaniu się do winy możesz zyskać najwięcej. W ten sposób masz szansę negocjować z prokuratorem wymiar kary. Następnie prokurator zamiast klasycznego aktu oskarżenia przekaże sądowi wniosek o wydanie wyroku na posiedzeniu wraz z wnioskiem o wymierzenie kary, którą z Tobą uzgodnił.

Jest to możliwe na podstawie art. 335 Kodeksu postępowania karnego. Przepis ten przewiduje możliwość wydania wyroku na posiedzeniu, jeśli przyznasz się do winy, okoliczności popełnienia przestępstwa i wina nie budzą wątpliwości, a cele postępowania zostaną w ten sposób osiągnięte.

Nie masz jednak gwarancji, że sąd uwzględni wniosek i otrzymasz karę w wymiarze uzgodnionym z prokuratorem. To kolejny powód, by taką decyzję zawsze podejmować ostrożnie i dopiero po konsultacji z kancelarią adwokacką.

Składanie lub odmowa składania wyjaśnień

Zgodnie z przysługującymi Ci prawami nie masz obowiązku składania wyjaśnień. Tutaj znów decyzja powinna zależeć od przemyślanej strategii procesowej.

Jeśli odmówisz składania zeznań, już na tym etapie podpisany zostanie protokół i przesłuchanie dobiegnie końca. Jeśli z kolei zdecydujesz się składać wyjaśnienia, najpierw będziesz mieć możliwość swobodnej wypowiedzi co do okoliczności związanych ze stawianym Ci zarzutem. Potem usłyszysz pytania od policjanta lub prokuratora, a także od swojego obrońcy – jeśli towarzyszy Ci już na tym etapie. Pamiętaj, że w każdej chwili możesz odmówić składania dalszych wyjaśnień i odpowiedzi na pytania.

Dlaczego warto składać wyjaśnienia w towarzystwie adwokata?

Najlepiej, by podczas wizyty na komisariacie też towarzyszył Ci Twój obrońca w sprawie karnej. I to z kilku powodów.

Przede wszystkim adwokat będzie czuwał nad tym, by osoby Cię przesłuchujące nie przekraczały dozwolonych granic. Policjanci nie mogą stosować gróźb, nie mogą odnosić się pogardliwie do podejrzanego, tak samo jak nie mogą obiecywać wymierzenia kary w konkretnej wysokości – tutaj decyzja będzie przecież należeć do sądu. Adwokat czuwa na przebiegiem przesłuchania, by to odbywało się w granicach przewidzianych przez przepisy. Ty jako osoba bez wykształcenia prawniczego i praktyki zawodowej możesz nawet nie mieć świadomości, kiedy te granice są przekraczane.

Poza tym podczas przesłuchania to policjanci mają pewną istotną przewagę – już od wielu lat przesłuchują podejrzanych. Wiedzą, jaką taktykę najlepiej obrać, by zdobyć wszystkie potrzebne informacje. Kiedy towarzyszy Ci adwokat, szanse są wyrównane, bo doświadczeni obrońcy też wielokrotnie brali udział w takich przesłuchaniach i doskonale znają stosowane praktyki.

Adwokat czuwa również nad prawidłowym protokołowaniem. To bardzo ważne, bo późniejsze wyjaśnienia będą porównywane z jego treścią. W Twoim interesie leży więc upewnienie się, że żadne istotne słowa nie zostały pominięte ani że nic nie zostało przekształcone.

Jak widzisz, wsparcie adwokata już od samego początku ma kluczowe znaczenie. Jeśli więc niedługo masz składać wyjaśnienia w charakterze podejrzanego, najlepiej jak najszybciej skontaktuj się z kancelarią adwokacką.