Sprawy rodzinneAlimenty na byłego małżonka – kiedy i na jakich warunkach możesz je otrzymać?
Czy wiesz, że alimenty po rozwodzie przysługują nie tylko na dziecko, ale w pewnych sytuacjach także na byłego małżonka? Wiele zależy jednak od tego, czy zdecydowaliście się na orzekanie o winie za rozpad małżeństwa, a jeśli tak, to jakie było rozstrzygnięcie w tym zakresie. To właśnie wina przesądzi o tym, czy w ogóle otrzymasz alimenty, jak długo będziesz mieć do nich prawo i na jakich zasadach.
Obowiązek alimentacyjny byłych małżonków a wina za rozpad pożycia małżeńskiego
Alimenty na byłego małżonka, a właściwie zasady ich wypłacania, są ściśle związane z innym pojęciem – winą za rozpad pożycia małżeńskiego. W trakcie rozwodu sąd przeanalizuje bowiem waszą sytuację i zdecyduje, kto ponosi odpowiedzialność za rozpad małżeństwa. Możliwości są 3:
- Żadne z was nie jest winne;
- Wina leży po obu stronach;
- Wyłącznie jedno z was odpowiada za rozpad małżeństwa.
Decyzja sądu w tej kwestii ma znaczenie nie tylko dla waszej satysfakcji i uzyskania „na papierze” potwierdzenia, kto odpowiada za rozwód. Przede wszystkim wina przesądza właśnie alimentach, a więc o tym, na jakich zasadach i jak długo możesz je otrzymywać od byłego męża czy żony.
Trzeba jednak dodać, że jeśli nawet zdecydowaliście się na rozwód bez orzekania o winie, to nie przekreśla to Twojej szansy na otrzymywanie alimentów. Taka sytuacja traktowana jest na równi z tą, gdy oboje ponosicie odpowiedzialność za rozpad waszego związku.
Alimenty na byłego małżonka a brak odpowiedzialności za rozpad pożycia małżeńskiego
Jeśli zdaniem sądu wina nie leży po stronie żadnego z was, to alimenty na byłego małżonka przysługują tylko w razie popadnięcia w niedostatek. Jest to taki stan, w którym nie możesz zaspokajać swoich usprawiedliwionych potrzeb. Mowa tu o potrzebach umożliwiających Ci życie w normalnych warunkach bytowych, odpowiednich do Twojego stanu zdrowia i wieku.
Tym samym, jeśli udowodnisz, że znajdujesz się w niedostatku, możesz domagać się alimentów od byłego małżonka stosownie do Twoich usprawiedliwionych potrzeb. Oczywiście o ile możliwości majątkowe i zarobkowe pozwalają mu na regularne wypłacanie Ci określonej kwoty.
Co więcej, jeśli żadne z was nie ponosi winy za rozpad małżeństwa, prawo do alimentów przysługuje Ci maksymalnie przez 5 lat od momentu uprawomocnienia się wyroku rozwodowego. Może też wygasnąć wcześniej – jeśli ponownie weźmiesz ślub.
Alimenty na byłego małżonka bez orzekania o winie lub gdy wina leży po obu stronach
Jak wiesz już z poprzedniej części artykułu, samo odstąpienie od orzekania o winie nie pozbawia Cię prawa do alimentów. W takiej sytuacji przepisy przewidują, że alimenty na małżonka płaci się na takich samych zasadach, jak kiedy sąd uzna, że obie strony ponoszą odpowiedzialność za rozpad małżeństwa.
A jakie to zasady? Przede wszystkim i w tym przypadku prawo do alimentów masz tylko, gdy popadniesz w niedostatek. Tym samym alimenty od byłego męża i żony otrzymasz, o ile nie jesteś w stanie zaspokajać swoich usprawiedliwionych potrzeb.
Różnica sprowadza się jednak do ograniczenia czasowego. W tym przypadku nie obowiązuje termin 5-letni. Teoretycznie możesz więc domagać się alimentów nawet po wielu latach od uprawomocnienia wyroku rozwodowego. Oczywiście znów maksymalnie do momentu wzięcia kolejnego ślubu.
Wyłączna wina za rozpad małżeństwa a alimenty na małżonka
Ostatni scenariusz to ten, w którym sąd uznaje, że jedna ze stron ponosi wyłączną odpowiedzialność za rozpad waszego związku.
Jeśli taka wyłączna wina spoczywa na Tobie – nie otrzymasz żadnych alimentów. Ale jeśli wyłączną winę przypisano Twojemu byłemu małżonkowi: znajdujesz się w możliwie najbardziej korzystnej sytuacji.
Po pierwsze – tu znów nie obowiązuje 5-letnie ograniczenie. Co jednak ważniejsze: nie musisz popaść w niedostatek, by mieć prawo do alimentów od byłego męża czy żony. Wystarczy wykazanie, że ze względu na rozwód znacznie pogorszyła się Twoja sytuacja materialna. Sąd przyznaje więc alimenty na małżonka z uwagi na sam fakt pogorszenia się jego standardu życia.
Kiedy sąd przyzna alimenty na byłego małżonka?
O kwestii alimentów sąd może rozstrzygnąć w ramach samego postępowania rozwodowego. Na marginesie warto też dodać, że na podobnych zasadach masz prawo otrzymywać je także, gdy nie doszło do rozwiązania waszego małżeństwa, ale sąd orzekł separację prawną.
A co, jeśli nie wniesiesz o alimenty w trakcie samego postępowania rozwodowego lub ewentualnego postępowania o separację? Nie odbiera Ci to szansy na ubieganie się o nie w przyszłości!
Przykładowo: załóżmy, że sąd uznał obie strony winne rozpadowi małżeństwa. W momencie uprawomocnienia się wyroku znajdujesz się w dobrej sytuacji finansowej, więc nie występujesz o alimenty. 2 lata później z powodu ciężkiej choroby tracisz jednak pracę i nie jesteś w stanie samodzielnie się utrzymać. W takiej sytuacji można już mówić o niedostatku, a to uprawnia Cię do wystąpienia o alimenty od byłego małżonka.
W sprawach o alimenty nie ma obowiązku korzystania z pomocy adwokata. Profesjonalne wsparcie może jednak okazać się dla Ciebie korzystne. Przede wszystkim dlatego, że prawnik wyręczy Cię w sporządzeniu potrzebnych pism, przedstawieniu przekonujących argumentów oraz dowodów, które pomogą Ci uzyskać alimenty odpowiedniej wysokości. Zyskasz więc duże wsparcie w sytuacji, która zdecydowanie może kosztować Cię wiele nerwów. Co jednak najważniejsze – będziesz mieć pewność, że żadne formalności nie umknęły Twojej uwadze i że wnosisz o maksymalną kwotę, do której masz prawo.
